Τι είναι οι μελανιές και τι τις προκαλεί ?
Οι «μελανιές» είναι η έκφραση που χρησιμοποιούμε γι αυτό που στην ιατρική ορολογία ονομάζεται «εκχυμώσεις».
Εκχύμωση είναι η μελανή και συχνά επώδυνη αλλοίωση του δέρματος που οφείλεται σε υποδόρια αιμορραγία. Κάθε φορά που προκαλείται τραυματισμός και ρήξη των αιμοφόρων αγγείων κάτω από το δέρμα (χωρίς όμως ανοικτό τραύμα) το αίμα διαποτίζει τους ιστούς και προσδίδει τη γνωστή μελανή χροιά. Ανάλογα με την έκταση της αιμορραγίας, το μέγεθος της εκχύμωσης μπορεί να είναι μικρό κι εντοπισμένο ή διάχυτο και εκτεταμένο. Η εκχύμωση διαρκεί από λίγα 24ωρα έως 10 μέρες και εξαφανίζεται ξεθυμαίνοντας σιγά σιγά.
Εκχυμώσεις προκαλούνται από κτυπήματα, πολλές φορές μάλιστα χωρίς να το καταλάβουμε. Σπάνια, όταν εμφανίζονται συχνές και αυτόματες εκχυμώσεις, μπορεί να υποκρύπτεται παθολογική αιτία. Διαταραχές της πήξης του αίματος, ελάττωση του αριθμού ή της δραστικότητας των αιμοπεταλίων και αγγειϊτιδες είναι οι κυριότερες αιτίες παθολογικών εκχυμώσεων.
Η αιμορροφιλία και οι συγγενείς θρομβασθένειες (πχ νόσος von Willebrand) είναι οι πιο συχνές αιτίες κληρονομικών αιμορραγικών διαταραχών. Διαγιγνώσκονται συνήθως στην παιδική ηλικία με αφορμή τις αιμορραγικές εκδηλώσεις του παιδιού ή το οικογενειακό ιστορικό.
Αντιπηκτικά και αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα (πχ ασπιρίνη, Sintrom, Plavix κλπ) προκαλούν επίσης εκχυμώσεις σε όλο το σώμα. Είναι μια αναμενόμενη παρενέργεια που τις περισσότερες φορές είναι αθώα, μπορεί όμως να είναι σύμπτωμα υπερδοσολογίας.
Τέλος, πολύ συχνά εμφανίζονται αυτόματες εκχυμώσεις (συνήθως στα κάτω άκρα) σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Πρόκειται για αθώο φαινόμενο χωρίς κλινική σημασία που οφείλεται σε ορμονικούς παράγοντες.
Η σοβαρότητα των αυτόματων εκχυμώσεων έχει να κάνει με δυο παραμέτρους :
1ον ο κίνδυνος αιμορραγικής διάθεσης που (αν υπάρχει) μπορεί να προκαλέσει σοβαρή εσωτερική αιμορραγία, και
2ον η βαρύτητα της υποκείμενης νόσου που προκαλεί την αιμορραγική διάθεση.
Όταν παρατηρούμε συχνή εμφάνιση εκχυμώσεων, αυτόματων ή εκτεταμένων, πρέπει να απευθυνθούμε σε ειδικό αιματολόγο. Οι διαγνωστικές εξετάσεις (δοκιμασίες πήξης του αίματος και έλεγχος αιμορραγικής διάθεσης), η κλινική εξέταση και το ιστορικό της οικογένειας θα δώσουν την εξήγηση για τον λόγο που προκαλούνται οι «μελανιές».
